অসমীয়া   বাংলা   बोड़ो   डोगरी   ગુજરાતી   ಕನ್ನಡ   كأشُر   कोंकणी   संथाली   মনিপুরি   नेपाली   ଓରିୟା   ਪੰਜਾਬੀ   संस्कृत   தமிழ்  తెలుగు   ردو

तबीबी लफिज़नि जी समिझाणी

तबीबी लफिज़नि जी समिझाणी

अेक्यूट किडनी फेल्यर (Acute Kidney Failure): हिक उहा हालत जंहिं में ओचितो ई या तकिड़ो किडनी जी कमु करण जी शक्ति घटिजी वञे । किडनीअ जे हिन क़िसिम जो नुक़िसान आरिज़ी (थोरे वक़्त लाइ) ऐं घणो करे वापिस ठीक थी वेंदो आहे ।

अेनेमिया (Anemia):रतु में हिमोग्लोबिन जो अंदाज़ घटिजी वञणु । इन करे कमिज़ोरी ऐं थकु लगे॒॒, थोड़ो कमु करण सां साहु चढ़िही वञे वगै़रह जहिड़ियूं तकिलीफूं थियणु । अेनेमिया सी.के.डी. में आम - जाम थींदी आहे ऐं किडनीअ द्वारां अेरीथ्रोपायटीन जे उत्पादन में कमीअ करे थींदी आहे ।

अेरिथ्रोपायेटिन​ (Erythropoietin):अेरिथ्रोपायेटिन रतु जे गा॒ड़िहनि जुज़नि लाइ जवाबदार पदार्थ आहे, जेको किडनीअ में पैदा थींदो आहे । किडनी फेल्यर जे मरीज़नि में अेरिथ्रोपायेटिन जो उत्पादन घटिजण करे हड॒॒नि जे पोराणि में गा॒ड़िहनि जुज़नि जो उत्पादन पिणु घटिजंदो आहे, जंहिं करे अेेनेमिया थींदो आहे ।

अे.वी. फिस्च्यूला (Arterio venous Fistula): आपरेशन ज़रीये हथिड़ाधू नमूने शरियां ऐं नसु खे गं॒ढणु । शरियां में दाबु॒ सां वधीक रतु अचण सां थोड़नि हफितनि खां पोइ शरियां फुंडी वेंदी आहे ऐं उन में वहंदड़ रत जो अंदाज़ वधी वेंदो आहे । इन फुंढियल नसु में ख़ास क़िसिम जी थुलिही सुई विझी हिमो डायालिसिज़ लाइ रतु हासिल कयो वेंदो आहे । अे.वी. फिस्च्यूला लंबे अरिसे जे डायालिसिज़ लाइ सलामत ऐं सविली हुअण सबबु तमामु सुठे में सुठी पद्वति आहे ।

बी.पी.अेच​. (Benign Prostatic Hypertrophy (BPH)): वडी॒ उम्र जे मर्दनि में प्रोस्टेट जो क़दु वधण करे पेशाब लाहिण में थींदड़ तकिलीफ खे बी.पी.अेच​. चइबो आहे ।

ब्लड प्रेशर (रतु जो दाबु॒) (Blood Pressure): दिल रतु खे रतु वाहिण नलियुनि में धिकींदी आहे त रतु जे दौरे करे रतु वाहिणु निलयुनि जे भितियुनि ते लगं॒॒दड़ ज़ोर खे रतु जो दाबु॒ चइबो आहे । ब्लड प्रेशर मुख्य प्राण आधार निशानियुनि मां हिकु आहे ऐं उहो बि॒नि अददनि में मापियो वेंदो आहे , पहिरियों अददु सिस्टोलिक ब्लड प्रेशर डे॒खारे थो जेको दिल जे सुसण सां वधि में वधि लगं॒दड़ दाबु॒ मापिजे थो ऐं बि॒यो अदद डायस्टोलिक दाबु॒ आहे जेको जड॒हिं दिल आराम करे थी, तड॒हिं दक​-दक जे विच में मापियो वेंदो आहे ।

ब्रेइन - डेथ (Brain Death):"ब्रेइन डेथ​" हिकु ज़ोरदार ऐं क़ाइमी मगज़ खे थींदड़ नुक़िसान आहे, जेको कंहिं बि दवा या सर्जरीअ वसीले ठीक न थींदो आहे । "ब्रेइन डेथ​" में मुअल शरीर जो साहु खणणु ऐं रतु जो दौरो हथिड़ाधू नमूने चालू रखियो वेंदो आहे ।

केडेवर किडनी ट्रान्सप्लान्टेशन (Cadaver Kidney Transplantation ): ब्रेइन डेथ थियो हुजे , अहिड़े माण्हूअ जी हिक तंदुरस्त किडनी हासिल करे किडनी ट्रान्सप्लानटेशन जे आपरेशन खे केडेवर किडनी ट्रान्सप्लानटेशन चइबो आहे ।

केल्शियम​ (Calcium):शरीर में हडा॒, मुशिकूं ऐं तंती तंतुनि जी तंदुरस्ती ऐं सही नमूने कमु थिए, उन लाइ अहिमियत वारो हिस्सो वठंदड़ मइदिनी अनासार​, जेको ख़ास तोर खीर ऐं खीर जी बनावतुनि मां हासिल थींदो आहे ।

हिमो डायालिसिज़ लाइ केथेटर (पेशाब कढंदड़ नली) (Catheter for Hemodialysis):हीअ हिक डिघी, लिचकेदार पोरी नली बि॒नि छेड़नि वारी आहे हिक छेड़े मां रतु कढी वठिबो आहे, जेको डायालिसिज़ सर्कीट में साफि थियण लाइ दाख़िल थींदो आहे ऐं बि॒अे छेड़े महरिफत शरीर डां॒हुं वापसि मोटंदो आहे । बि॒नि छेड़नि वारी पेशाब कढंदड़ (केथेटर​) इमरजन्सी ऐं आरिज़ी (थोरे वक़्त लाइ) हेमो डायालिसिज़ लाइ तमाम आम ऐं असरदायक पद्वति आहे ।

कन्टीन्यूअस अेमब्यूलेटरी पेरीटोनियल डायालिसिज़ (CAPD):सी.अे.पी.डी. डायालिसिज़ जो हिकु क़िसिम आहे, जेको घर में मशीन जे उपयोग खां सवाइ बि करे सघिजे थो । हिन क़िसिम जे डायालिसिज़ में मुक़रर विथीअ ते पाणी बदिलायो वेंदो आहे । जीअं त हिक डीं॒हं में २४ कलाक​, हिक हफिते में सत डीं॒हं ।

कन्टीन्यूअस सायकलिंग पेरीटोनियल डायालिसिज़ (CCPD):सी.सी. पी.डी. या आटोमेटेड पेरीटोनियल डायालिसिज़ कन्टीन्यूअस पेरीटोनियल डायालिसिज़ जो हिक क़िसिम आहे, जेको आटोमेटेड साइकिलर मशीन जी मदद सां घर में कबो आहे । सी.सी.पी.डी. में राति जो जड॒हिं मरीज़ सुम्हियो पियो हूंदो आहे, तड॒हिं हिक मशीन ज़रीये पाणी बदिलायो वेंदो आहे । हिन तरितीब में मशीन पंहिंजो पाण पेट मां डायालिसिज़ पाणियठु भरींदी ऐं कढंदी आहे ।

क्रीअेटीनिन ऐं युरिया : क्रीअेटीनिन ऐं युरिया शरीर में नाइट्रोजन मेटाबालिज़म मां ठहंदड़ गै़र ज़रूरी इख़िराजी शयूं (कचिरो) आहिनि, जिनि जो नेकाल किडनीअ ज़रीये थींदो आहे ।
रवाजी तरह रतु में क्रीअेटीनिन जो अंदाज़ ०.८ खां १.४ मि.ग्रा % ऐं युरिया जो अंदाज़ २० खां ४० मि.ग्रा % हूंदो आहे । किडनी फेल्यर में उन में इज़ाफो थींदो आहे ।

क्रोनिक किडनी डिसीज़ (CKD): किडनीअ जी कमु करण जी शक्तिअ में आहिस्ते आहिस्ते केतिरनि महिननि या सालनि ताईं सुधिरी न सघे अेतिरी घटिताई (नुक़िसान​) थींदो वञे, त उन खे क्रोनिक किडनी डिसीज़ चइबो आहे । हिन न मिटिजंदड़ बीमारीअ में, किडनीअ जी कमु करण जी शक्ति आहिस्ते आहिस्ते ऐं लगा॒तार घटिजंदी वेंदी आहे घणे वक़्त खां पोइ उहा एतिरी स्टेज ताईं घटिजी वेंदी आहे जो लग॒- भग॒ कमु करण बंद करे छडीं॒दी आहे । हिन मौतिमार हालत खे आख़िरी स्टेज जी किडनी डिसीज़ इ.अेस​.के.डी. जी बीमारी चइबो आहे

सीस्टोस्कोपी (Cystoscopy): हीअ निदान जी उहा रीति आहे जंहिं में डॉक्टर ख़ास क़िसिम जी सन्ही, हल्की दूरिबीन जे मदद सां मसाने ऐं पेशाब वाहिनीअ जे अंदरियें भाङे जी तपास करे सघे थो ।

डिसीज़ड (केडेवरिक​) किडनी ट्रान्सप्लान्टेशन : ब्रेइन डेथ थियलु हुजे अहिड़े माण्हू जी हिक तंदुरस्त किडनी कढी आपरेशन ज़रीये मरीज़ में विझण खे डिसीज़ड (केथेवरिक​) किडनी ट्रान्सप्लान्टेशन चइजे थो ।

डायबेटीक किडनी डिसीज़ (नेफ्रोपथी) लंबे अरिसे जी डायबीटीक जे करे किडनीअ जे नंढियुनि रतु वाहिण नलियुनि खे नुक़िसान पहुचंदो आहे । इन नुक़िसान जे करे शुरुआत में पेशाब में प्रोटीन घटिजे थी । आहिस्ते - आहिस्ते रतु जो ऊचो दाबु॒ , सोजु॒ ऐं पोइ आहिस्ते आहिस्ते किडनीअ खे नुक़िसान वधंदो वेंदो आहे । आख़िर में वधंदड़ बिगाड़ो सख़्त किडनी फेल्यर ते पहुची वेंदो आहे । आख़िर में वधंदड़ बिगाड़ो सख़्त किडनी फेल्यर ते पहुची वेंदो आहे । डायाबिटीज़ जो पैदा कयल किडनीअ जे हिन मसइले खे डायाबिटिक किडनी डिसीज़ चइबो आहे । डायाबिटिक किडनी डिसीज़​, क्रोनिक किडनी डिसीज़ जो तमाम आम सबबु आहे , सी.के.डी. जे नवनि केसनि मां ४०-४५ सेकिड़ो लाइ ।

डायालिसिज़ (Dialysis)किडनी कमु न कंदी हुजे अहिड़ियुनि हालतुनि में किडनीअ जे कम जे विकल्प तोर​, शरीर मां गै़र ज़रूरी इख़िराजी शयूं ऐं पाणी दूर करण जे हथिड़ाधू तरीक़े खे डायालिसिज़ चइजे थो ।

डायालाइज़र​ (Dialyzer):हिमो डायालिसिज़ जी प्रक्रिया में रतु खे साफ करणु ऐं कचिरो ऐं वधीक पाणी शरीर मां दूर करण जो कमु कंदड़ हथिड़ाधू किडनी ।

डाययुरेटिक्स​ (Diuretics):जेका दवा पेशाब जे पैदाश खे वधाए ऐं गंदे पाणीअ खे पेशाब जी सूरत में वधाए, जीअं शरीर में में मदद करे । डाययुरेटिक्स खे पिणु चइबो आहे ।

ड्राइवेट​ (Dry weight):ही माण्हूअ जो उहो वज़नु आहे जेको डायालिसिज़ ज़रीये समूरो वधीक पाणी नेकाल करण खां पोइ जो हूंदो आहे ।

डवैल टाईम (Dwell Time):पेरीटोनियल डायालिसिज़ दरम्यान जेतिरे वक़्त ताईं पाणियठु पेट में रहंदी आहे, तंहिं खे डवैल टाईम चइबो आहे । डवैल टाईम दरम्यान रतु जो साफु थियण जी प्रक्रिया थींदी आहे ।

eGFR: अेस्टीमेटेड ग्लोमेरयूलर फिलटरेशन रेट हिकु उहो अददु आहे , जेको रतु जी क्रीअेटीनिन लेवल ऐं बी॒ जा॒ण तां ग॒णियो वेंदो आहे । मापे थो त किडनियूं बराबर कमि कनि थियूं या न ऐं केतिरो ऐं उन जो रवाजी मुल्ह ९० आहे या वधीक । टेस्ट निदान लाइ, स्टेज जो दरिजो तय करण ऐं सी.के.डी.जे वधन जो चिताउ डि॒यण लाइ कराइती आहे ।

इलेक्ट्रोलाइटस​ (Electrolytes):रतु मेम केतिराई मइदिनी लूण जहिड़ोक सोडियम​, पोटेशियम​, कैल्शियम वगै़रह हूंदा आहिनि, जेके शरीर जे अहिमियत वारनि कमनि खे बाक़ायदे हलाइण में मदद कंदा आहिनि, अहिड़ियुनि कीमियाई शयुनि खे इलेक्ट्रोलाइट्स चइबो आहे । रतु में इन्हनि अनासरिन जो आम अंदाज़ रतु जो दाबु॒ , मुशिकूं ऐं तंती तंदुनि जे कम खे क़ायम रखण में मदद कंदो आहे । किडनी डिसीज़ जे मरीज़नि में इलेक्ट्रोलाइट लेवल तपासण लाइ रतु जी तपास कई वेंदी आहे ।

एन्ड स्टेज किडनी डिसीज़ (E.S.K.D):क्रोनिक किडनी डिसीज़ जी वधियल स्टेज (सी.के.डी. स्टेज ५) खे एन्ड स्टेज किडनी डिसीज़ (इ.अेस​.के.डी.) आ अेन्ड रीनल डीसीज़ (इ.अेस​. आर​.डी.) चइजे थो । सी.के.डी. जे मरीज़नि खे रवाजी ज़िन्दगी जीअण लाइ वठी वञण लाइ डायालिसिज़ या ट्रान्सप्लान्टेशन जहिड़े इलाज जी ज़रूरत आहे ।

अेरीथ्रोपायेटीन​ (EPO):ही हिकु हार्मोन आहे जेको किडनी ठाहे थी जेको हड॒नि जे नरम माल मां रतु जा गा॒ड़िहा जुज़ा ठाहिण में मदद करे थो । जेकड॒हिं किडनी खे नुक़िसान पहुचे थो त उहे अेरीथ्रोपायेटीन ठाहे नथियूं सघनि, नतीजे तोर गा॒ड़िहा जुज़ा ठहण घटिजी वञनि था, जंहिं करे अेनीमा थिए थी । किडनी फेल्यर जे करे अेनीमा जे इलाज लाइ अेरीथ्रोपायटीन इञेक्शन जी सूरत में मयसर आहिनि ।

अेक्सचेंज़​ (Exchange):अेक्सचेंज़ याने पेरीटोनियल डायालिसिज़ जी हिक साइकल जंहिं में टे तबक़ा हूंदा आहिनि । पहिरियें तबक़े में डायालिसिज़ जी पाणियठु पेट में वञणु डि॒बी आहे । बि॒अें तबक़े में कुझ कलाकनि लाइ पाणियठु पेट में रहे, जीअं रतु जूं गै़र ज़रूरी शयूं इन पाणियठु ज़रीये निकिरी वञनि । आख़िरी स्टेज़ में इन डायालिसिज़ जी पाणियठु जंहिं में गै़र ज़रूरी शयूं हूंदियूं आहिनि, उन जो नेकाल कयो वेंदो आहे ।

डबल ल्युमेन केथेटर (D.L.C.): जड॒हिं ओचितो ई हिमोडायालिसिज़ करण जी ज़रूरत हुजे तड॒हिं शरीर मां रतु बा॒हिर कढण लाइ कमु ईंदड़ केथेटर जा ब॒ भाङा हूंदा आहिनि, हिकु भाङो रतु खे बा॒हिर आणण में ऐं बि॒यो भाङो साफु थियण खां पोइ रतु खे अंदर वापस मोकिलन लाइ कमु ईंदो आहे ।

फिमोरल वेइन​ (Femoral Vein):पेरनि खां रतु खणी सथरि में ईंदड़ वडी॒ नसि । इन नसि में डबल ल्युमेन केथेटर विझी हिमो डायालिसिज़ लाइ रतु हासिल कयो वेंदो आहे ।

फिस्च्यूला निडल​ (Fistula Needle):हिमोडायालिसिज़ लाइ रतु हासिल करण लाइ फुंडियल नसि (अे.वी. फिस्च्युला) में विझण में ईंदड़ ख़ास क़िसिम जी थुलिही सुई ।

ग्लोमेरूलो नेफ्राइटस: हिन क़िसिम जी किडनीअ जी बीमारीअ में रवाजी तरह सोजु॒ , रतु जो दाबु॒ वधी वञणु, पेशाब में प्रोटीन ऐं गा॒ड़िहनि जुज़नि जी हाज़िरी ऐं केतिराई दफ़ा किडनी फेल्यर नज़र ईंदो आहे ।

ग्राफ्ट (Graft): हिन पद्वतीअ में ख़ास क़िसिम जे प्लास्टि जहिड़े मटिरियल जी ठाहियल हथिराधू नसि जी मदद सां, आपरेशन करे, हथ या पैर में आयल शरियां ऐं नसि खे गं॒ढियो वेंदो आहे । फिस्च्यूला नीडल खे ग्राफ्ट में विझी हिमो डायालिसिज़ लाइ रतु हासिल करणु लाइ मोकिलियो वेंदो आहे ।

हिमोडायालिसिज़ (Hemodialysis): किडनी फेल्यर जे इलाज करण जी तमाम जा॒तल पद्वति आहे । हिमो डायालिसिज़ मशीन जी मदद सां हथिड़ाधू किडनीअ (डायालाइज़र​) में रतु साफु करण जी पद्वति ।

हिमोग्लोबिन​ (Hemoglobin)हिमोग्लोबिन गा॒ड़िहनि जुज़नि में आयल पदार्थ आहे । उन जो कमु शरीर में आक्सीजन पहुचाइण जो आहे । रतु जी तपास ज़रीये हिमोग्लोबिन जो अंदाज़ जा॒णी सघिजे थो । रतु में हिमोग्लोबिन घटिजण करे थींदड़ बीमारीअ खे अेनेमिया चइजे थो ।

हाइपरटेन्शन (Hypertension): रतु जो ऊचो दाबु॒ ।

हाइपरकेलेमिया (Hyperkalemia): रवाजी तरह रतु में पोटेशियम जो अंदाज़ 3.5-5.0 mEq/L हूंदो आहे । इन अंदाज़ खां रतु में पोटेशियम जो अंदाज़ वधीक हुजे त उन खे हाइपर केलेमिया चइजे थो । हाइपर केलेमिया रवाजी तरह किडनी फेल्यर जे मरीज़नि में डि॒सण में ईंदी आहे ऐं वक़्तसिर योग्य इलाज ज़रूरी आहे छाकाणि त उहो कंहिं बि वक़्त मौतिमार बणिजी सघे थो ।

इम्युनो सप्रेसन्ट ड्रग्स​ (Immuno Suppressant Drugs):किडनी ट्रान्सप्लान्टेशन खां पोइ हमेशह वठणु ज़रूरी हुजनि, अहिड़ियूं ख़ास क़िसिम जूं दवाऊँ । इहे दवाऊँ शरीर जी बीमारियुनि खां बचाव (लड़ण​) जी शक्ति ते ख़ास असर करे किडनी रिजेक्शन जो इमकान घटाईनि थियूं, पर बीमारियुनि जे साम्हूं लड़ण जी शक्ति क़ायम रखनि थियूं ।

इन्ट्रावीनस यूरोग्राफी (I.V.P.):किडनीअ जी ख़ास क़िसिम जी अेक्स - रे जी तपास । इहा तपास आयोडीन वारी दवा (डाई) जी इञेक्शन डे॒ई कई वेंदी आहे । इन क़िसिम जी पेट जे अेक्स - रे जी तपास में डाई किडनीअ मां पेशाब वाहिनीअ मां थी मसाने में वेंदी नज़र ईंदी आहे । हीअ तपास किडनीअ जी कमु करण जी शक्ति ऐं मूत्र मार्ग जी बनावत (रचिना) बाबत जा॒ण डि॒अे थी ।

लीथोट्रीप्सी (E.S.W.L.-Extra corporeal shock wave Lithotripsy)आपरेशन खां सवाइ पथिरीअ जे इलाज जी आधुनिक पद्वति । हिन पद्वतिअ जे इलाज में मशीन ज़रीये उत्पन्न थियल शक्तिशाली लहिरूँ पथिरीअ खे भञी टुकिड़ा कनि थियूं । इहे टुकिड़ा पेशाब ज़रीये बा॒हिर निकिरी वेंदा आहिनि ।

किडनी बायोप्सी (Kidney biopsy):हिक पद्वति जेका हिक सुईअ जी मदद सां किडनी टिसूज़ जो हिकु नंढो टुकरि हासिल करे, जीअं माइक्रोस्कोप ज़रीये किडनीअ जी बीमारीअ जे निदान लाइ तपास करे सघिजे ।

किडनी फेल्यर​ (Kidney Failure):किडनीअ जी कमु करण जी शक्ति घटिजी वञणु । रतु में क्रीअेटीनिन ऐं युरिया जे अंदाज़ में थींदड़ इज़ाफो (वाधि) किडनी फेल्यर बु॒धाअे थी ।

माइक्रो आल्ब्युमिन्यूरीया (Micro albuminuria):पेशाब में तमाम घटि अंदाज़ में निकिरंदड़ आल्ब्युमिन जे निदान जी तपास । हीअ तपास डायाबिटीज़ जे करे किडनीअ खे थींदड़ नुक़िसान जे तकिड़े निदान लाइ कमु ईंदी आहे ।

वी.सी.यु.जी. (Voiding cystourethrogram):ख़ास क़िसिम जी आयोडिन वारी डाईअ खे केथेटर ज़रीये मसाने में विझण खां पोइ, पेशाब करण जी प्रक्रिया दरम्यान मूत्र मार्ग जे अेक्स - रे जी तपास । इन तपास ज़रीये मसाने ऐं पेशाब वाहिनीअ जी बनावत (रचिना) बाबत जा॒ण मिलंदी आहे ।

नेफ्रोन (Nephron): किडनीअ में आयलु बारीक (सुख्यम​) फिल्टर जहिड़ो हिस्सो, जेको रतु खे साफ करे पेशाब ठाहे थो । हरहिक किडनीअ में अहिड़ा अटिकल १० लख नेफ्रोन हूंदा आहिनि ।

नेफ्रोलोजिस्ट (Nephrologist) : किडनीअ जो माहिर फिज़ीशीयन ।

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम (Nephrotic Syndrome): मुख्य तौर बा॒रनि में नज़र ईंदड़ किडनीअ जी बीमारी, जंहिं में पेशाब में प्रोटीन वञण करे शरीर में प्रोटीन वेंदी आहे ऐं सोजु॒ डि॒सण में ईंदी आहे । हिन बीमारीअ में रवाजी तरह पेशाब में ३.५ मि.ग्रा खां वधीक प्रोटीन वेंदड़ नज़र ईंदो आहे ।

पी.यु.जे. ओबस्ट्रकशन (P.U.J. Obstruction)किडनी ऐं पेशाब वाहिनीअ खे गं॒ढीदड़ भाङो सुसी वञे, उन क़िसिम जी जन्म खां वठी ख़ामी । इन नमूने पेशाब जो रस्तो रूकिजी वञण करे किडनी फुंडी पवंदी आहे ।

हिक बि॒अे जी किडनी ट्रान्सप्लान्टेशन​ (Paired Kidney Transplantation)हिक बि॒अे जी किडनी ट्रान्सप्लान्टेशन (किडनी दाता जी किडनी हिक बि॒अे में बदिलाए करे किडनी ट्रान्सप्लान्टेशन करणु) इहा कुटुंब मां - दाता खे मेच थिए अहिड़ो योग्य ब्लड ग्रुप मौजूद न हुजे, तड॒हिं कई वेंदी आहे । हिन क़िसिम जे किडनी ट्रान्सप्लान्टेशन में ब॒ या उन खां वधीक दाता पंहिंजे कुटुंब जे भातीअ खां सवाइ वारे मरीज़ खे दान करे बि॒अे कुटुंब मां योग्य किडनी पंहिंजे रिश्तेदार (मिट माइट​) लाइ हासिल कनि था ।

पेरीटोनियल डायालिसिज़ (Peritoneal dialysis)किडनी फेल्यर जे मरीज़ लाइ असिराइते इलाज जी हिक पद्वति आहे । पेट में घणनि सोराख़नि वारो ख़ास केथेटर विझी, ख़ास क़िसिम जी पाणियठु जी मदद सां, शरीर मां कचिरो दूर करे साफ करण जी प्रक्रिया ।

पेरीटोनाईटीस​ (Peritonitis)पेट में आंडा, मादो वगै़रह उज़िवनि खे ढके, उन्हनि खे योग्य जग॒ह ते क़ाबू रखंदड़ पड़िदो पेरिटोनियम जे इन्फेक्शन खे पेरीटोनाईटीस चइबो आहे । इन इन्फेक्शन जे वक़्त सिर योग्य इलाजु न करण सां मौतिमार बणिजी सघे थो ऐं इहो पेरटोनियल डायालिसिज़ कराईंदड़ मरीज़नि में नज़र ईंदो आहे ।

पोलिसिस्टीक किडनी डिसीज़ (Polycystic kidney disease-PKD)सभ खां वधीक नज़र ईंदड़ मौरोसी (वरिसे में ईंदड़​) किडनीअ जी बीमारी । हिन बीमारीअ में बि॒न्ही किडनियुनि में घणा सिस्ट (पाणियाठी गो॒ड़िहियूं) नज़र अचनि थियूं ऐं किडनीअ जो क़दु (मक़िदार​) वधंदो आहे । पी.के.डी. जे करे उम्र वधण सां गडो॒गडु॒ रत जो दाबु॒ वधण ऐं किडनी फेल्यर थी सघे थो ।

पोटेशियम​ (Potassium)हिन मइदिनी शै (अनासार​) जो रतु में सामान्य अंदाज़ु मुशिकुनि जी कमु करण जी शक्ति ऐं दिल जे योग्य धक​-धक (सुसण ऐं फुंडण​) लाइ ज़रूरी आहे । फल​, फलनि जी रसि, नारियल जो पाणी, सुको मेवो वगै़रह में पोटेशियम जो अंदाज़ वधीक हूंदो आहे ।

प्रोटीन (Protein)खाधे में मुख्य ख़ौरोशी ज़ुज़नि में प्रोटीन​, कार्बोहाइड्रेट ऐं चरबी॒ जो समावेश थिए थो । प्रोटीन शरीर जी बनावत​, विकास ऐं मुशकुनि जी बनावत (अडा॒वत​) में अहिमियत जो पार्ट अदा करे थो । दालियूं , बेदा, खीर ऐं मांस - मच्छी में प्रोटीन जो अंदाज़ वधीक हूंदो आहे ।

प्रोटीनयुरिया (Protienuria)पेशाब में प्रोटीन जी वधीक अंदाज़ में (३.५ मि.ग्रा. खां वधीक​) हाज़िरी ।

फासफोरस (Phasphorus)शरीर में आयलु अहिमियत वारो मइदिनी अनासर जेको हड॒नि जी अडा॒वत में हिस्सो वठे थो । इहो अनासार मुख्य खीर​, अनाज​, दालियूं, बेदा, मांस (गोशत​) वगै़रह खाधनि मां मिलंदो आहे ।

रिजेक्शन (Rejection)इन प्रक्रिया में न​ओं विधल उज़िवो (जीअं त किडनी) खे शरीर जे बा॒हिर जो धारियो ग॒णे, उन जे साम्हूं लड़ी उन खे बेकार बणाईनि था । इहा प्रक्रिया किडनी ट्रान्सप्लान्टेशन बइद थियण सां उन खे किडनी रिजेक्शन चइबो आहे ।

रिनल आर्टरी (Renal Artery): किडनीअ खे रतु पहुचाईदड़ शरियां ।

सेमी परमीअेबल मेम्ब्रेन (Semi Permeable Membrane): छाणीअ जहिड़ो कमु कंदड़ मेम्ब्रेन (पड़िदो), जेको फक़ति नंढनि जुज़नि खे लंघण डि॒अे थो पर उन मां वडा॒ जुज़ा पसार थी न था सघनि । इहो हिक सनिहे नेचरल टिशूज़ या हथिड़ाधू मटीरियल जो ठहियलु हूंदो आहे ।

सेप्टीसेमिया (Septicemia): रतु में इन्फेक्शन जो गंभीर असर ।

सोडियम (Sodium): सोडियम शरीर में पाणियठु ऐं रतु जे दाबु॒ ते ज़ाबितो रखंदड़ अहिमियत वारो अनासर आहे । लूण उहो सोडियम समाईंदड़ सभ खां वधीक कमु ईंदड़ पदार्थ सोडियम क्लोराइड आहे ।

सोनोग्राफी (Ultrasound): आवाज़ जे लहिरुनि जी मदद सां थींदड़ तपास । हीअ तपास किडनीअ जी क़द​, बनावत (रचना), जाइ ऐं किडनीअ जे रस्ते में रंडक​, पथिरी या गं॒ढि बाबत ज़रूरी जा॒ण डीं॒दी आहे ।

सबक्लेविन वेइन (Subclavian vein): हथ में छातीअ जे मथियनि भाङनि मां रतु खणी ईंदड़ वडी॒ नसि । इहा नसि कुल्हे जे भाङे में हसिलीअ वारे हडे॒ जे पुठियां आयल हूंदी आहे । इन नसि में डबल ल्युमेन केथेटर रखी हिमो डायालिसिज़ कई वेंदी आहे ।

टी.यु.आर​.पी. (TURP) : वडी॒अ उम्र में प्रोस्टेट जो क़दु वधण करे थींदड़ तकिलीफ जी घटि सर्जरी ज़रीये दूरबीन वसीले थींदड़ इलाज जी पद्वति । सिस्टो स्कोप नाले वारो ओज़ार युरेथ्रा मां लंघाए करे प्रोस्टेट ग़दूद जे ब्लोकिंग दूर करे पेशाब जे वहिकरे खे दूर कंदो आहे ।

यूरोलाजिस्ट (Urologist) : किडनीअ जो माहिर सर्जन ।

वी.यु.आर​. (vesico Ureferal Reflux)मसाने ऐं पेशाब वाहिनीअ जे विच में आयल वाल्व जे कम में जन्म खां वठी ख़ामी । वी.यु.आर​. जे करे पेशाब मसाने खां उबिते तरफ पेशाब वाहिनीअ में वेंदो आहे । वी.यु.आर​. बा॒रनि में मूत्र मार्ग जे इन्फेक्शन , रतु जे ऊचे दाबु॒ ऐं किडनी फेल्यर जो अहिमियत जो कारण आहे ।

स्त्रोत: किडनी एजुकेशन

आख़िर बदलाउ कयल : 6/28/2020



© C–DAC.All content appearing on the vikaspedia portal is through collaborative effort of vikaspedia and its partners.We encourage you to use and share the content in a respectful and fair manner. Please leave all source links intact and adhere to applicable copyright and intellectual property guidelines and laws.
English to Hindi Transliterate