অসমীয়া   বাংলা   बोड़ो   डोगरी   ગુજરાતી   ಕನ್ನಡ   كأشُر   कोंकणी   संथाली   মনিপুরি   नेपाली   ଓରିୟା   ਪੰਜਾਬੀ   संस्कृत   தமிழ்  తెలుగు   ردو

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम​

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम​

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम रवाजी तरह किडनीअ जी बीमारी आहे जंहिं में पेशाब में घणे अंदाज़ में प्रोटीन निकिरी वेंदी आहे, रतु में प्रोटीन जो अंदाज़ घटिजी वेंदो आहे, कोलेस्ट्राल जो अंदाज़ वधी वेंदो आहे ऐं सोजु॒ चढ़िहंदी नज़र ईंदी आहे । किडनीअ जी हीअ बीमारी कंहिं बि उम्र में थी सघंदी आहे पर इहा बा॒रनि में ख़ास डि॒सण में ईंदी आहे । नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जे मरीज़नि में सोजु॒ अचणु, दवा ज़रीये उन खे क़ाबूअ में आणणु, दवा घटाअे ऐं बंद करण सां कुझ वक़्त बइद वरी वरी बीमारीअ जो उथिली पवणु ऐं इन नमूने बीमारीअ खे क़ाबूअ में आणणु, इहा हिन बीमारीअ जी ख़ासियत आहे ।

ज़रूरी इलाज बइद बीमारी क़ाबूअ में अची वञण खां पोइ बि वरी-वरी सालनि ताईं हीअ बीमारी उथिलंदी हुजे इहा गा॒ल्हि मरीज़ ऐं हुन जे कुटुंब जे भातियुनि लाइ चिंता पैदा कंदड़ बीमारी आहे ।

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम में किडनीअ ते कहिड़ो असर थींदो आहे ?

सादी बो॒लीअ में ईंअ चई सघिबो आहे त किडनी शरीर में छाणी (Sieve) जहिड़ो कमु कंदी आहे, जंहिं जे ज़रीये शरीर जूं गै़र ज़रूरी इखिराजी शयूं ऐं वधीक पाणी पेशाब ज़रीये निकिरी वेंदो आहे । इन छाणीअ जा सोराख़ तमाम बारीक हूंदा आहिनि ऐं रवाजी तोर प्रोटीन इन्हनि सोराख़नि मां निकिरी न सघंदो आहे ।पर नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम में इहे सोराख़ वडा॒ थी वेंदा आहिनि ऐं वधीक पाणी ऐं इख़िराजी शयुनि सां गडु॒ शरीर लाइ ज़रूरी प्रोटीन पिणु पेशाब में वेंदी आहे ऐं इन करे रतु में प्रोटीन जो अंदाज़ घटजी वेंदो आहे ऐं सोजु॒ चढ़िही वेंदी आहे । पेशाब में वेंदड़ प्रोटीन जे अंदाज़ अनुसार मरीज़ जी सोजु॒ में वधि घटि थींदी आहे । नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम में घणे भाङे किडनीअ जी इख़िराजी शयूं दुर करण जी शक्ति सागी॒ रहंदी आहे याने किडनी ख़राब थियण जो इमिकान तमाम घटि रहंदो आहे ।

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम कहिड़नि सबबनि जे करे थींदो आहे ?

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जो को ख़ास कारन मिली न सघियो आहे । हिन सिन्ड्रोम लाइ जवाबदार किडनीअ रोग॒ चइनि क़िसिमनि जा थी सघनि था : मिनीमल चेञ डिसीज़​ (Minimal change Disease), फोकल सेग्मेन्ट ग्लोमेरू लोस्कलेरोसिस (Focal segmental glomerulosclerosis), मेमब्रेनस नेफ्रोपथी (Membranous nephropathy) ऐं मेम्ब्रोनस प्रालिफरेटिव ग्लोमेरूलो नेफ्राइटीस (Membranoproliferative glomerulonephritis)।

रवाजी तरह 10% खां घटि मरीज़न में बि॒यूं तकिलीफूं जीअं त शरीर में इन्फेस्शन थियणु, डायाबिटीज़​, अेस​.अेल्.ई. (SLE- Systemic lupus erythromatosis) ऐं अमाइलोइडोसिस (Amyloidosis) जे करे नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम थी सघे थो । इन खां सवाइ कुझ ख़ामी (ओटोइम्युन डिसीज़​) जे करे हीअ बीमारी थींदी हुअण जो मञियो वञे थो । प्रायमरी नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जो निदान जड॒हिं नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम थियण लाइ बि॒यो को बि कारण नज़र न अचे तड॒हिं कयो वेंदो आहे ।

मिनिमल चेञ डिसिज़​ (MCD)

आम तोर बा॒रनि में नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम थियण जो कारन मिनिमल चेञ डिसीज़ हूंदि आहे । हीअ बीमारी ६ सालनि खां नंढी उम्र वारनि बा॒रनि में ९०% डि॒सण में ईंदी आहे ।

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम में जेकड॒हिं ब्लड प्रेशर नार्मल हुजे पेशाब में गा॒ड़िहा जुज़ा (Red blood cells) न हुजनि, रतु में क्रिअेटीनिन ऐं C3 (Complement 3) जो अंदाज़ नार्मल हुजे तड॒हिं मिनिमल चेञ डिसीज़ बीमारीअ जो कारण हूंदो, अहिड़ो इमिकान हूंदो आहे । नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जे कारणनि में मिनिमल चेञ डिसीज़ बा॒रनि में घणे क़दुर मुख्य कारण हुजे ऐं बि॒यनि सबबनि खां मिनिमल चेञ डिसीज़ में इलाज जो असर तकिड़ो ऐं वधीक सुठे नमूने डि॒सण में ईंदो आहे ।

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जूं मुख्य निशानियूं

  • नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम कहिड़ी बि उम्र में डि॒सण में ईंदी आहे पर 2-8 सालनि जे बा॒रनि में वधीक नज़र ईंदी आहे । रवाजी तरह हीअ बीमारी छोकिरियुनि खां छोकिरनि में वधीक डि॒सण में ईंदी आहे ।
  • नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम में सभ खां पहिरियाईं बा॒रनि जे मुंह ते ऐं अखियुनि जे आस पास सोजु॒ डि॒सण में ईंदी आहे । घणाई दफ़ा अखियुनि ते सोजु॒ हुअण सबबु केतिराई दफ़ा मरीज़ अखियुनि जे डॉक्टर खे तबियत डे॒खारे, ईअं पिणु थी सघंदो आहे ।
  • इहा सोजु॒ मरीज़ सुबूह जो उथे, उन वक़्त वधीक हूंदी आहे, इहा हिक बीमारीअ जी ख़ासियत आहे । इहा सोजु॒ डीं॒हं चढ़िहण सां आहिस्ते आहिस्ते घटिजंदी वेंदी आहे ऐं शाम जो त तमाम घटि डि॒सण में ईंदी आहे ।
  • बीमारी वधीक हूंदी आहे तड॒हिं पेट फुंडी वेंदो आहे , पेशाब घटिजी वेंदो आहे , सजे॒ शरीर ते सोजु॒ चढ़िहंदी आहे, वज़न वधी वेंदो आहे वगै़रह शिकायतूं डि॒सण में ईंदियूं आहिनि ।
  • साहु खणण जी नलीअ में इन्फेक्शन ऐं बुख़ार अचण खां पोइ घणा दफ़ा सोजु॒ चढ़िहंदी आहे ।
  • मरीज़ खे सोजु॒ खां सवाइ बी॒ काई तकिलीफ न हूंदी आहे ।
  • रवाजी तरह नेफ्रोटिक वारनि मरीज़नि में पेशाब घटि अचणु, इहो आम थी सघे थो ।
  • पेशाब में आलब्युमिन हुअण सबबु केतिरा दफ़ा पेशाब में गज (फीण​) हुअण ऐं जिते टाईल्स ते पेशाब कयो हुजे उते अछा दाग़ थी पवण जी पिणु शिकायत डि॒सण में ईंदी आहे ।
  • हिन बीमारीअ में गा॒ड़िहो पेशाब अचणु, साहु चढ़िहणु या रतु जो दाबु॒ वधी वञण जहिड़ियूं निशानियूं नज़र न ईंदियूं आहिनि ।

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम में कहिड़ा गंभीर मसइला थी सघनि था :

सोजु॒ चढ़िहण खां सवाइ कड॒हिं नज़र ईंदड़ गंभीर मसइलनि में पेट में इन्फेक्शन थियणु (Peritonitis) वडी॒ शरियां (Artery) में (ख़ास करे पेरनि जी ) रतु जो ज॒मी वञणु (Venous thrombosis), रत जी किकास (अेनिमिया) वधीक कोलेस्ट्राल जे करे दिल जी तकिलीफ​, किडनी फेल्यर वगै़रह थी सघनि था ।

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जो निदान​

लेबोरेटरी तपासूं

आम तरह कंहिं बि मरीज़ में सोजु॒ नज़र अचे तड॒हिं नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जो निदान कराइणु ज़रूरी हूंदो आहे । लेबोरेटरी तपासुनि में ।

  • पेशाब में घणे अंदाज़ में प्रोटीन जो निकिरनु ।
  • रतु में प्रोटीन जो घटि अंदाज़ ऐं
  • रतु में कोलेस्ट्राल जो अंदाज़ वधीक पको करणु घुरिजे ।

पेशाब जी तपास​

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जे निदान लाइ सभ खां पहिरियाईं पेशाब जी तपास कराइबी आहे । रवाजी तरह पेशाब में प्रोटीन नज़र न ईंदो आहे या उन जो अंदाज़ तमाम घटि हूंदो आहे पर नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम में पेशाब में प्रोटीन जो अंदाज़ वधीक हूंदो आहे ।

  • पेशाब में प्रोटीन जी हाज़िरीअ करे नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जो निदान पको थी नथो सघे ऐं हिन तपास ज़रीये असां खे पेशाब में केतिरो प्रोटीन वञे थो, उन जी जा॒ण मिले थी । नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जे निदान लाइ बि॒यूं तपासूं कराइण पिणु ज़रूरी आहिनि ।
  • नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जो इलाजु चालू करण खां पोइ मुनासिब वक़्त जी विछोटीअ ते पेशाब जी तपास कराइण सां इलाज जी कामियाबीअ जो अंदाज़ मिली सघंदो आहे । पेशाब ज़रीये निकिरंदड़ प्रोटीन बंद थी वञे त इहा इलाज जी कामियाबी बु॒धाअे थो ।
  • इन खां सवाइ पेशाब में अच्छा जुज़ा, गा॒ड़िहा ज़ुज़ा ऐं रतु न हुजे, इहो निदान बराबर आहे, इहो बु॒धाअे थो ।
  • 4 कलाकनि दरम्यान पेशाब में निकिरंदड़ प्रोटीन जो कुल अंदाज़ 3 ग्रामनि खां वधीक हूंदो आहे ।
  • 24 कलाकनि जो गडु॒ कयल पेशाब जी तपास या स्पोट युरीन प्रोटीन क्रिअेटीनिन रेशियो (Protein-creatinine ratio) जी तपास ज़रीये ख़बर पवंदी आहे त 24 कलाकनि मे केतिरो प्रोटीन वेंदो आहे । हिन तपास ज़रीये पेशाब में वेंदड़ प्रोटीन जो अंदाज़ घटि, विचोलो या वधीक आहे, उन जी पकी जा॒ण मिलंदी आहे । हीअ तपास बीमारीअ जे निदान खां सवाइ बीमारीअ जे योग्य (सही) इलाज ते ज़ाबितो रखण में पिणु मददगार थींदी आहे ।

रतु जी तपास​

रतु जी तपास में प्रोटीन (आलब्युमिन​) घटिजी वञणु, कोलेस्ट्रोल जो वधी वञणु ऐं क्रिअेटीनिन जो नार्मल हुजण​, इहो नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जो निदान बु॒धाअे थो । घणे भाङे जे मरीज़नि में हिमोग्लोबिन​, अछनि जुज़नि जो अंदाज़ वगै़रह जी तपास ज़रूरत मूजिब कई वेंदी आहे ।

  • बि॒यूं तपासूं
  • रतु जी तपास​
  • रतु में खंड जो अंदाज़​, मइदिनी लूणनि जो अंदाज़ केल्शियम ऐं फासफोरस (सीरम इलेक्ट्रोलाइटीस​) ।
  • अेच​. आइ. वी., हिपेटाइटी बी ऐं सी., वी.डी. आर​.अेल. जी तपास ।
  • कम्पलीमेन्ट स्टडीज़ (C3, C4) ऐं अे.अेस​.ओ टाइटर ।
  • अे. अने.अे. , अेन्टी डबल स्ट्रेनडेड डी.अेन​.अे. अेन्टी बोडी (Anti Double Stranded DNA antibody), रूमेटोइड फेक्टर ऐं क्रायोग्लोब्युलिन (Cryoglobulins)।

रेडियोलाजीकल तपास​

पेटे जी सोनोग्राफीअ ज़रीये किडनी जी साइज​, उन जी शिकिल​, बी॒अ कंहिं बीमारीअ जी मौजूदगी, पथिरी या गं॒ढु या बी॒ का ख़ामी हुजे उहा डि॒सण में ईंदी आहे । छातीअ जो अेक्स​- रे, छातीअ में इन्फेक्शन थियो आहे या न उहो डि॒सण लाइ ।

किडनी बायोप्सी

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जो मुख्य कारण जा॒णण लाइ किडनी बायोप्सी तमाम ज़रूरी आहे । इन तपास लाइ किडनी टिस्यु जो नंढो टुकड़ो खणी तपास लाइ मोकलियो वेंदो आहे ।

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जो इलाज​

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जो इलाज जे मक़िसद बीमारीअ जे निशानियुनि में राहत​, पेशाब में वेंदड़ प्रोटीन जो अंदाज़ घटाइणु , बीमारीअ जे करे थींदड़ गंभीर मसइला घटाइणु ऐं उन्हनि जो योग्य इलाज करण ऐं किडनी बचाइण जो हूंदो आहे । ही इलाजु रवाजी तरह लंबे अरिसे ताईं (सालनि ताईं) करिणो पवंदो आहे । नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जे इलाज में खाधे जी परहेज़​, बी॒ संभाल ऐं ज़रूरी दवा तमाम ज़रूरी आहिनि ।

खाधे में परहेज़​

खाधे जी सलाह \ परहेज़​, जिनि मरीज़नि खे सोजु॒ हुजे ऐं इलाज बइद सोजु॒ लही वञे, उन्हनि में अलग॒-अलग॒ हूंदी आहे ।

सोजु॒ हुजे, अहिड़नि मरीज़नि लाइ खाधे जी परहेज़​

खाधे में लूण जो इस्तेमाल तमाम घटि कजे या न कजे छाकाणि त उन में सोडियम हुअण सबबु ओहो शरीर में पाणी भरिजी वञणु या सोजु॒ जो कारन बणिजी सघे थो । जिनि मरीज़नि में स्टिरोइड ज़रीये इलाजु चालु हुजे, उन्हनि खे सोजु॒ न हुजे तड॒हिं बि लूण जो इस्तेमाल न करणु घुरिजे, जंहिं करे अगि॒ते हली रतु जो दाबु॒ वधण जो इमिकान न रहे ।

जिनि खे सोजु॒ न हुजे, अहिड़नि मरीज़नि लाइ परहेज़​

जड॒हिं सोजु॒ न हुजे या बि॒यनि निशानियुनि जी गै़र हाज़िरीअ में आम खाधो वठी सघिजे थो । उन में पाणियठु (पाणी) या लूण जी परहेज़ करणु ज़रूरी न आहे योग्य ऐं ज़रूरी अंदाज़ में प्रोटीन वठणु घुरिजे ।

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम खे क़ाबूअ में आणण लाइ घणे क़दुर कमु ईंदड़ ख़ास क़िसिम जी दवा खे प्रेडनी सोलोन तरीक़े सुञातो वेंदो आहे । प्रेडनी सोलोन स्टीरोइड ग्रुप जी दवा आहे । घणे क़दुर बा॒रनि में इहा दवा असरदायक हूंदी आहे । हीअ दवा पेशाब में निकिरंदड़ प्रोटीन खे अटिकाइण लाइ अकसीर दवा आहे । हिन दवा जे करे घणनि मरीज़नि में १ खां ४ हफितनि में सोजु॒ ऐं पेशाब में निकिरंदड़ प्रोटीन वञणु बंद थी वेंदा आहिनि ।

बि॒यनि ख़ास दवाउनि ज़रीये इलाज​

कुझ मरीज़नि में स्टीरोइड दवाउनि ज़रीये इलाज में को लाभ न थियण जे करे बि॒यनि ख़ासि क़िसिम जे दवाउनि जो उपयोग थींदो आहे । उन्हनि खे किडनी बायोप्सी जहिड़ी तपास जी ज़रूरत पवंदी आहे । बि॒यूं दवाऊँ जीअं त लेवामीसोल (Levamisole) साइक्लो फोस्फेमाइड(Cyclophosphamide)​, साइक्लो स्पिरिन (Cyclosproin)​, ट्रेकोलीमस (Tacrolimus) ऐं माइक्रोफेनाइलेट मोफेटिल (Mycophenylate Mofetil, MMF) जो इस्तेमाल थींदो आहे । इन क़िसिम जी दवाउनि जो उपयोग स्टीरोइड सां गडु॒ पिणु थींदो आहे छाकाणि त जड॒हिं पिण स्टीरोइड जो डोज़ घटाअे छडि॒यूं तड॒हिं बीमारी वरी उथिली न पवे ।

बि॒यूं मददगार दवाऊँ (Supportive Drug Treatment)

पेशाब वधाइण लाइ ऐं सोजु॒ खे घटाइण लाइ डायुरेटिक (Diuretic) दवाऊँ डि॒नियूं वेंदियूं आहिनि:

  • रतु जे दाबु॒ खे क़ाबू में रखण लाइ ऐं पेशाब में वेंदड़ प्रोटीन खे घटाइण लाइ अे.अेस​.इ. इन्हीबीटर्स (ACE inhibitor) ऐं अेञीयोटेन्ससीस रिसेप्टर ब्लोकर (Angiotensin Receptor blockers) तोर जा॒तल दवाऊँ डि॒नियूं वेंदियूं आहिनि ।
  • पेट में, फिफिड़नि में बी॒ जग॒ह में थियल इन्फेक्शन (छूत जी बीमारी) खे क़ाबूअ में रखण लाइ योग्य अेन्टीबायोटीक डि॒नियूं वेंदियूं आहिनि ।
  • डॉक्टर जी सलाह मूजिबु रतु में कोलेस्ट्रोल जो अंदाज़ घटाइण लाइ कमु ईंदड़ दवाऊँ (जिनि खे स्टेटीन चइबो आहे ) उपयोग करण सां दिल ऐं रतु जे नलियुनि में थींदड़ गंभीर बीमारियूं रोके सघिजनि थियूं ।
  • योग्य अंदाज़ में कैल्शियम​, विटामिन डी. ऐं ज़िन्क डि॒ना वेंदा आहिनि ।
  • राबेप्रोज़ोल (Rabeprazole) पेन्टाप्रोज़ोल​ (Pantaprozole), ओमे प्रोज़ोल या रेनाटीडीन नाले वारियूं दवाऊँ स्टीरीओड ज़रीये इलाज दरम्यान अेस​.टी.डी. अटकाइण लाइ कमु ईंदियूं आहिनि ।
  • प्रोटीन (Albumin) बा॒टिला घणो कमु न ईंदा आहिनि छाकाणि त उन जो असर थोरे वक़्त ताईं महिदूद हूंदो आहे ।
  • रतु ज॒मी वञण जी प्रक्रिया खे अटिकाइण लाइ रतु खे छिड़ो करण जूं दवाऊँ जहिड़ोक वारेफेरिन (Warfarin) या हिपेरिन (Heparin) जो उपयोग कयो वेंदो आहे ।

मरीज़ जे कारणनि जो इलाज​

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जा कारण जहिड़ोक डायाबिटीक किडनी डिसीज़​, ल्यूपस किडनी डिसीज़​, अमाइलोइडोसिज़ वगै़रह जो ख़ास ऐं योग्य इलाज बीमारीअ खे क़ाबूअ में रखण लाइ तमाम ज़रूरी हूंदो आहे ।

आम सूचिनाऊँ

  • नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम हिक अहिड़ी बीमारी आहे, जेका लंबे अरिसे ताईं रहंदी आहे ।
  • नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जे मरीज़नि जे कुटुंब जे भातियुनि खे बीमारीअ बाबत मुनासिब जा॒ण​, उन जा फायदा, नुक़िसान​, उन लाइ कमु ईंदड़ दवाऊँ ऐं उन जा साइड इफेक्ट ऐं इन्फेक्शन खे क़ाबूअ में रखण लाइ इलाज जी योग्य जा॒ण डि॒यणु ज़रूरी हूंदी आहे । बीमारी उथिली पवे तड॒हिं ख़ास ख़बरदारी रखणु ज़रूरी हूंदी आहे पर बीमारी क़ाबूअ में हूंदी आहे तड॒हिं इन्हनि बा॒रनि जे जीअण जो ढंगु बि॒यनि बा॒रनि वांगुर ई आम रवाजी हूंदो आहे ।
  • नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम वारनि मरीज़नि में स्टीरोइड ज़रीये इलाज करण खां अगि॒ में इन्फेक्शन खे क़ाबूअ में रखणु तमामु ज़रूरी हूंदो आहे ।
  • बा॒रनि में (नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम वारनि) हवा जी नलीअ में इन्फेक्शन लग॒ण जो इमिकान वधीक हूंदो आहे । इन्फेक्शन जो निदान​, योग्य इलाजु ऐं उन खे रोकणु तमाम ज़रूरी हूंदो आहे, छाकाणि त इन्फेक्शन जी हाज़िरीअ में इलाज चालू हूंदे पिणु बीमारी वरी उथिली पवे, उन जो वधीक इमिकान हूंदो आहे ।
  • इन्फेक्शन खे रोकण लाइ कुटुंब जे भातियुनि खे बा॒र खे साफु पाणी पीअणु , सुठे नमूने हथ धोअणु, भीड़ वारे इलाक़े में थी सघे न वञणु ऐं बि॒यनि इन्फेक्शन वारनि मरीज़नि खां परे रहणु सेखारणु तमाम ज़रूरी आहे ।
  • स्टीरोइड ज़रीये इलाज पूरो थियण खां पोइ नेमाइतो इंजेक्शन (Immunization) वठणु सलाह जोगो॒ आहे ।

ज़ाबीतो ऐं नेमाइती तपास​

  • नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम लंबे अरिसे ताईं रहण सबब डॉक्टर जी सलाह मुजिब नेमाइतो डे॒खारणु तमाम ज़रूरी आहे । इन दरम्यान डॉक्टर ज़रीये पेशाब में निकिरंदड़ प्रोटीन जो अंदाज़​, वज़न​, ब्लड प्रेशर​, ऊचाई, दवा जी साइड इफेक्ट (जेकड॒हिं थियूं हुजनि त ) या बि॒या के गंभीर मसइला हुजनि त उहे नोट करे, ज़रूरत अनुसार इलाज में मुनासिब फेरिफार कयो वेंदो आहे ।
  • मरीज़ खे ख़ुद हर रोज़ पंहिंजो वज़नु मापे नोटु करणु घुरिजे, जीअं शरीर में पाणियठु जो अंदाज़ वधियो या घटियो, उन जी जा॒ण पइजी सघे ।
  • मरीज़ जे कुटुंब जे भातियुनि खे पिणु पेशाब में निकिरंदड़ प्रोटीन घर में कहिड़े नमूने मापिजे, इहो सेखारे छडि॒बो आहे ऐं उन खे नोट करे डॉक्टर जी सलाह मूजिबु इलाज में फेरिफार करे सघिबो आहे । इन खां सवाइ नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम उथिली पवे उन खां अगि॒ जा॒ण थी सघे ऐं उन जो इलाज कहिड़े नमूने कजे, उन में पिणु मददगार थी सघे थो ।

प्रेडनीसोनोल कहिड़ो कमु कंदी आहे ऐं उहा कहिड़े नमूने डि॒नी वेंदी आहे ?

  • प्रेडनीसोनोल पेशाब मेम निकिरंदड़ प्रोटीन खे अटिकाइण लाइ अक्सीर दवा आहे ।
  • इहा दवा केतिरे वक़्त लाइ कहिड़े नमूने वठिजे, इहो माहिर डॉक्टर द्वारां तय कयो वेंदो आहे । हिन दवा जी साइड इफेक्ट तोर अेसीडीसी थियण करे उहा रोटीअ सां वठण जी सलाह डि॒नी वेंदी आहे ।
  • रवाजी तरह पहिरियाईं ४ महिननि लाइ द्वा ३ हिस्सनि में डि॒बी आहे । पहिरियाईं ४ खां ६ हफिता रोज़ डि॒बी आहे उन खां पोइ हिन न बि॒अे डीं॒हुं ऐं पोइ आहिस्ते आहिस्ते बंद करे छडि॒बी आहे । नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम इलाज खां पोइ जेकड॒हिं वरी उथिली पवे त उन जो इलाज अलग॒ हूंदो आहे ।
  • इन दवा जे करे भाङे मरीज़नि में १ खां ४ हफ़्तनि में पेशाब मेम प्रोटीन जो निकिरणु बंद थी वेंदो आहे पर मरीज़ खे साइड इफेक्ट जे डप खां दवा बंद न करणु घुरिजे । डॉक्टर जी सलाह मूजिब योग्य कोर्स पूरो कजे जीअं इहा बीमारी वरी-वरी न थिअे ।

प्रेडनीसोलोन जी साइड इफेक्ट छा आहिनि ?

प्रेडनीसोलोन इहा नेफ्रो टिक सिन्ड्रोम जी अक्सीर दवा आहे , पर उन दवा जी साइड इफेक्ट जे करे दवा डॉक्टर जी नज़रदारीअ हेठि वठणु सलाह भरियो आहे ।

थोड़े वक़्त लाइ नज़र ईंदड़ असर (Short Term effects)

वधीक बुख लग॒णु, वज़न वधी वञणु, अेसीडीटी थियणु, चिड़चिड़ो सुभाउ थियणु, मुंहं ते सोजु॒ थियणु, मोहिड़ा निकिरणु , इन्फेक्शन थियण जो इमिकान वधी वञणु, रतु जो दाबु॒ ऐं डायाबिटीज़ वधण जो इमिकान​, शरीर ते वार अचणु वगै़रह ।

लंबे अरिसे लाइ नज़र ईंदड़ असर (Long Term effects)

वज़न वधणु, बा॒रनि में विकास घटि थियणु (ऊचाई घटि वधणु) , मोतियो (Cataract), चमिड़ी छिकजी वञण जे करे सथर ऐं पेट जे हेठिअें हिस्से में गुलाबी लींकूं थियणु ऐं चरिबी॒अ जो अंदाज़ वधी वञणु, हडा॒ कमिज़ोर थियणु ऐं मुशिकुनि जी कमु करण जी शक्ति घटिजी वञणु ।

अेतिरियुनि साइड इफेक्ट जे बावजूद प्रेडनीसोलोन नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जे इलाज लाइ छो वापिराइबी आहे ?

  • बीमारीअ जे करे थींदड़ मुमकिन तकिलीफ ऐं ख़तिरनि जे निस्बति (भेट में) दवा जी साइड इफेक्ट तमाम घटि जोखाइती आहे ।
  • नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जे करे शरीर में सोजु॒ वधी वेंदी आहे ऐं रतु में प्रोटीन जो अंदाज़ घटिजंदो वधंदो वेंदो आहे । इलाजु न करण जे करे घणियूं गंभीर तकिलीफूं जीअं त इन्फेक्शन थियण जो इमिकान​, रतु जो दाबु॒ घटिजी वञणु, रतु जो ज॒मी वञणु, रत में फिकाण (अेनिमा) वगै़रह थी सघनि थियूं ।
  • बा॒रनि में हिन दवा जे उपयोग खां पोइ बीमारीअ जे करे थींदड़ मौत तमाम घटिजी विया आहिनि ।
  • योग्य अंदाज़​, पद्वति ऐं वक़्त लाइ डि॒नल दवा जी साइड इफेक्ट घणो करे घटि अंदाज़ में ऐं थोड़े (नंढे) वक़्त ताईं हूंदी आहे । जड॒हिं इहा दवा डॉक्टर जी नज़रदारीअ हेठि वठिबी आहे तड॒हिं गंभीर साइड इफेक्ट जो निदान शुरुआती तबिक़े में ई थी वञण करे, वक़्त सिर योग्य फेरिफार ज़रीये उन खे सघिबो आहे । वरी बीमारीअ जे करे थींदड़ मुमकिन तकिलीफुनि ऐं ख़तिरनि जी निस्बत में दवा जी साइड इफेक्ट तमाम घटि जोखाइती आहे । तंहिंकरे वधीक फायदो हासिल करण लाइ थोड़ी साइड इफेक्ट क़बूल करण खां सवाइ बि॒यो को रस्तो कोन्हे ।

घणे क़दुर बा॒रनि में इलाज जे टिअें - चोथें हफिते में पेशाब में प्रोटीन निकिरंदो न हूंदे पिणु, सोजु॒ जहिड़ी तकिलीफ छो थींदी आहे ?

  • प्रेडनीसोलोन वठण सां बुख वधंदी आहे । वधीक खाधो खाइण सां शरीर में चरिबी॒ जमा थींदी आहे, जंहिं करे सोजु॒ वरी थी हुजे, ईअं लगं॒दो आहे । स्टीरोइड ज़रीये इलाज दरम्यान उन जी साइड इफेक्ट तोर मुंहं चंड जी शिकिल जहिड़ो थियण करे उन बीमारीअ जे करे मुंहं ते सोजु॒ जहिड़ो लगं॒दो आहे ।

बीमारीअ जी सोजु॒ ऐं चरिबी॒ जमा थियण ते सोजु॒ वांगुर लगे॒, त उन्हनि जे विच में कहिड़े नमूने तफावत जा॒णी सघिबो ?

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जी बीमारीअ करे नज़र ईंदड़ सोजु॒ ख़ास करे अखि जे हेठा मुंहं ते नज़र ईंदी आहे जेका सुबुह जो वधीक​, पर शाम जी घटि हूंदी आहे । इन सां गडो॒गडु॒ पेरनि ते ऐं हथनि ते पिणु नज़र ईंदी आहे । दवा जे करे चरिबी॒ ख़ास करे मुंहं ते, कुल्हिन ते ऐं पेट ते जमा थींदी हुते त उते सोजु॒ वांगुर लगं॒दो आहे । इन सोजु॒ जो असर सजे॒ डीं॒हं दरम्यान हिक जहिड़ो डि॒सण में ईंदो आहे , उन में का बि वधि घटि न थींदी आहे । अखि ते या पेरनि ते सोजु॒ न हुअणु ऐं सुबुह जो वधीक​, शाम जो घटि हुअणु, अहिड़ी वधि घटि न थियणु, इहा सोजु॒ बीमारीअ जे करे न आहे, इहो बुधाअे थो ।कुझ मरीज़नि में रतु जी तपास कराअे वठणु घुरिजे । लेबारेटरीअ जी तपास में रतु जी तपास ऐं पेशाब जी तपास नार्मल हुजे, त इहा सोजु॒ दवा जे करे हूंदी, इहो बु॒धाअे थो ।

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जे करे थींदड़ सोजु॒ ऐं दवा जे असर जे करे चरिबी॒ जमा थियण जे करे सोजु॒ थियणु, उन जे विच में तफावत जा॒णणु छो ज़रूरी आहे?

  • मरीज़ लाइ कहिड़ो इलाजु सही रहंदो , इहो तय करण लाइ सचपच सोजु॒ आहे या सोजु॒ जहिड़ो लगे॒ थो, इन विच में तफावत जा॒णणु ज़रूरी आहे ।
  • नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जे करे सोजु॒ हुजे त दवा जे वज़न में इज़ाफो या फेरिफार ऐं गडो॒गडु॒ पेशाब वधाइण जी दवा जी ज़रूरत पइजी सघे थी ।
  • चरिबी॒ जमा थियंण करे सोजु॒ जहिड़ो लग॒णु इहो प्रेडनीसोनोल दवा ज़रीये नेमाइते इलाज जो असर बु॒धाअे थो, तंहिं करे मरीज़ क़ाबूअ में न आहे, मरीज़ उथिली पियो आहे, अहिड़ी का बि चिंता करण जी ज़रूरत न आहे । वक़्त सां गडु॒ प्रेडनीसोलोन दवा जो डोज़ घटिजण सां इन सोजु॒ जो असर पिणु आहिस्ते आहिस्ते घटिजी, बिल्कुल दूर थी वेंदो आहे । सोजु॒ जे असर खे यकिदम घटाइण लाइ का बि दवा वठणु मरीज़ लाइ नुक़िसानकार आहे ।

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम वरी उथिली पवे, उन जो केतिरो इमिकान हूंदो आहे ऐं इहा बीमारी केतिरा दफा थींदी आहे ?

बा॒रनि में हीअ बीमारी ५०-७५% वरी उथिली प्व​ए, अहिड़ो इमिकान हूंदो आहे ऐं उहा केतिरा दफ़ा ऐं केतिरे वक़्त खां पोइ वरी थींदी आहे, उहो हरहिक मरीज़ में अलग॒-अलग॒ हूंदो आहे ।

प्रेडनीसोलोन जो इलाज कारिगर न थिअे त उन वक़्त कमु ईंदड़ दवाऊँ कहिड़ियूं - कहिड़ियूं आहिनि ?

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जे बा॒रनि में कड॒हिं किडनी बायोप्सी कई वेंदी आहे?

  • नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जो स्टीरोइड ज़रीये इलाज चालू करण खां अगि॒ में किडनी बायोप्सी करण जी ज़रूरत न पवंदी आहे, पर हेठियुनि हालतुनि में किडनी बायोप्सी जी ज़रूरत पइजी सघंदी आहे ।
  • बीमारीअ खे क़ाबूअ में रखण लाइ प्रेडनीसोलोन वधीक अंदाज़ में ऐं लंबे अरिसे लाइ वठिणी पवे, ईअं हुजे ।
  • प्रेडनीसोलोन वठण जे बावजूद बीमारी क़ाबूअ में न ईंदी हुजे ।
  • घणे भाङे बा॒रनि में नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम थियण लाइ जवाबदार बीमारी "मिनीमल डिसीज़​" हूंदी आहे । जिनि बा॒रनि में इहा बीमारी मिनीमल डिसीज़ चेञ डिसीज़ जे करे न हुजे अहिड़ी शंका वञे (जीअं त रतु जो दाबु॒ वधीक हुजे, पेशाब में रतु जा गा॒ड़िहा जुज़ा (Red cells) वधीक हुजनि, रतु में क्रिअेटीनिन जो अंदाज़ वधीक हुजे ऐं कोम्प्लीमेंट (C3)जो अंदाज़ घटि हुजे ), तड॒हिं किडनी बायोप्सी ज़रूरी थींदी आहे ।
  • वडी॒ उम्र जे मरीज़नि में जड॒हिं नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जो कारण मिली न सघंदो हुजे तड॒हिं किडनी बायोप्सी कई वेंदी आहे ।

नेफ्रोलाजिस्ट नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम जे इलाज ते ज़ाबितो कहिड़े नमूने कंदो आहे ऐं इहा बीमारी कड॒हिं दूर थींदी आहे ?

  • नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम बीमारीअ जे रूख़ जो अगि॒वाट अनुमान बीमारीअ जे कारण ते मदार रखे थो । घणे भाङे बा॒रनि में बीमारीअ जो कारण मिनीमल चेञ डिसीज़ हूंदो आहे ऐं उन जे इलाज बइद घणो फायदो डि॒सण में ईंदो आहे । बीमारीअ जे इलाज ते योग्य ज़ाबिते लाइ सुचिना अनुसार माहिर डॉक्टर ज़रीये नेमाइती तपास कराइणु तमामु ज़रूरी आहे ।बा॒रनि में थींदड़ हिन बीमारीअ में किडनी ख़राब थियण जो इमिकान न जहिड़ो हूंदो आहे ।
  • किनि बा॒रनि में स्टीरोइड ज़रीये इलाज खां पोइ बि कुझ फायदो नथो थिअे ऐं इन खां सवाइ रतु जूं बि॒यूं तपासूं ऐं किडनी बायोप्सी जी ज़रूरत पवंदी आहे ऐं इन्हनि बा॒रनि में बि॒यनि दवाउनि ज़रीये इलाजु करणु ज़रूरी हूंदो आहे, जीअं अगि॒ते हली किडनी फेल्यर जो इमिकान घटि रहंदो आहे पर इन क़िसिम जे दवाउनि जे करे किडनी फेल्यर जो इमिकान घटि रहंदो आहे पर इन क़िसिम जे दवाउनि जे करे किडनी फेल्यर जो ख़तिरो पिणु रहंदो आहे ।
  • योग्य इलाज ज़रीये घणे भाङे बा॒रनि में पेशाब में आल्ब्युमिन निकिरणु बंद थी वेंदो आहे ऐं इहा बीमारी घणे अरिसे खां पोइ घणे भाङे बा॒रनि में इहा बीमारी वरी उथिली पवंदी आहे ऐं उन लाइ वरी इलाज जी ज़रूरत पवंदी आहे । जीअं उम्र वधंदी आहे तीअं बीमारी उथिली पवण जी प्रक्रिया जे विच वारो वक़्त आहिस्ते-आहिस्ते वधंदो वेंदो आहे । ११ खां १४ सालनि जी उम्र खां पोइ घणे भाङे बा॒रनि में हीअ बीमारी बिल्कुल मिटजी वेंदी आहे ।

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम वारनि मरीज़नि खे डॉक्टर जी सलाह कड॒हिं वठणु घुरिजे ?

नेफ्रोटिक सिन्ड्रोम वारनि मरीज़नि या मरीज़ बा॒रनि जे कुटुंब जे भातियुनि खे हेठियुनि हालतुनि में डॉक्टर जी सलाह वठणु ज़रूरी हूंदी आहे :

  • पेट में सूर​, बुख़ार , दस्त​, उल्टियूं ।
  • सोजु॒ थियणु, ओचितो ई वज़न वघी वञणु, पेशाब घटि अचणु ।
  • बा॒रनि जी हलति - चलति में फेरिफार थियणु जीअं त चिड़चिड़ो थियणु, रांद करण न वञणु, या सुस्त रहणु ।
  • घणे अरिसे लाइ खंघि ऐं बुख़ार सां मथे में सूर पवणु ।
  • लाखिड़ो या ओरी (Chicken Pox or Measles) थियणु ।

स्त्रोत: किडनी एजुकेशन

आख़िर बदलाउ कयल : 2/19/2020



© C–DAC.All content appearing on the vikaspedia portal is through collaborative effort of vikaspedia and its partners.We encourage you to use and share the content in a respectful and fair manner. Please leave all source links intact and adhere to applicable copyright and intellectual property guidelines and laws.
English to Hindi Transliterate